Bardzo często do Kancelarii zgłaszają się Klienci z pytaniem:- czy do biura informacji gospodarczej można wpisać dłużnika, którego zobowiązanie uległo przedawnieniu na gruncie przepisów kodeksu cywilnego?
Kodeks cywilny w sposób szczegółowy wskazuje terminy przedawnienia, których upływ powoduje, że zobowiązania stają się zobowiązaniami niezupełnymi (naturalnymi), których cechą jest ich nie zaskarżalność oraz możliwość zatrzymania przez wierzyciela uzyskanego świadczenia w swoim majątku bez obowiązku jego zwrotu jako nienależnego.
Powyższe oznacza, iż zobowiązania nie wygasają z chwilą upływu terminu przedawnienia (nie przestają istnieć), zaś ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. Nr 81, poz. 530 z późn. zm.), uzależnia możliwość dokonania wpisu od faktu istnienia zobowiązania.
Upływ terminu przedawnienia nie wywołuje skutku w postaci nieistnienia albo wygaśnięcia zobowiązania, tym samym należy stwierdzić, że brak jest przeszkód prawnych w tym, aby wierzyciel spełniający wymagane ustawą warunki mógł przekazać do biura informacji gospodarczej informacje o przedawnionych zobowiązaniach swoich dłużników.
Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych w obecnym stanie prawnym umożliwia wierzycielom dokonanie wpisu do biura informacji gospodarczej zobowiązań, co do których dłużnikowi przysługuje prawo podniesienia zarzutu przedawnienia. Zarzut ten jednak może być podniesiony wyłącznie w sytuacji kiedy wierzyciel wniesie pozew do sądu przeciwko dłużnikowi. Na gruncie obowiązującej u.u.i.g. zobowiązany nie ma żadnych instrumentów, aby w analogiczny sposób obronić się przed wpisem do biura informacji gospodarczej. Takiej ochrony ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych nie uwzględnia ani na etapie wpisu (art. 14 i 15 u.u.i.g) ani na etapie przechowywania, ujawniania, aktualizacji i usuwania informacji gospodarczych.
Jak wynika z powyższego, nietrudno jest znaleźć się na „czarnej liście” dłużników, tym bardziej, iż istnieje możliwość dopisania przedawnionego na gruncie k.c. zobowiązania. Dlatego też, w przypadku jakiegokolwiek zadłużenia bez względu na powód jego powstania lepsza jest jakakolwiek reakcja oraz próba rozwiązania problemu finansowego, który powstaje, niż pozostawienie długu „własnemu losowi”, co doprowadzi jedynie do jego narastania.
Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 11 lutego 2016 r. sygn. akt. VI ACa 153/15 celem ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, jest umożliwienie wymiany informacji o wiarygodności płatniczej uczestników obrotu gospodarczego, która ma stanowić wsparcie dla wierzycieli w odzyskiwaniu należności oraz pomoc w ocenie wiarygodności płatniczej potencjalnych kontrahentów. Celem instytucji przedawnienia przewidzianej w art. 117 § 2 k.c. jest stabilizacja stosunków cywilnoprawnych, poprzez ograniczenie w czasie dochodzenia roszczeń majątkowych oraz stąd wynikła sankcja dla wierzyciela za zaniechanie dochodzenia roszczeń we właściwym terminie w postaci uprawnienia dłużnika do uchylenia się od zaspokojenia wierzytelności.
Dokonana przez Sąd wykładnia systemowa i funkcjonalna obu przepisów – art. 15 ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych oraz art. 117 § 2 k.c. prowadzi do wniosku, iż skorzystanie z przysługującego prawa – ustawowego zarzutu przedawnienia nie może być w jakikolwiek sposób represjonowane, w tym również poprzez publikowanie informacji podważających reputację i wiarygodność płatniczą dłużnika
Pomimo więc, iż ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych nie rozróżnia zobowiązań przedawnionych i nieprzedawnionych oraz nie zakazuje zamieszczenia w rejestrze informacji o zobowiązaniach przedawnionych, to jednak mając na uwadze uprawnienie dłużnika do skorzystania z zarzutu przedawnienia za bezprawne zdaniem Sądu należy uznać publikowanie informacji o zobowiązaniach przedawnionych, co do których dłużnik w sposób wyraźny uchylił się od ich zaspokojenia z powodu upływu ustawowego terminu na dochodzenie tych roszczeń.
Co więcej opublikowanie takiego wpisu powoduje zamieszczenie informacji błędnej, dotyczącej określonego podmiotu przedstawiającą ten podmiot jako nierzetelnego dłużnika, co narusza jego dobre imię, a tym samym przysługujące mu dobra osobiste i rodzi odpowiedzialność odszkodowawczą zamieszczającego wpis.
Zapraszamy do korzystania z usług Kancelarii
Kancelaria Prawna Omega
ul. Traugutta 2 lok.3, Ostrowiec Świętokrzyski prawnikostrowiec.pl
Fot. Kancelaria Omega
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczanych ogłoszeń.
